Copyright © 2002-2022 • aldur.net
Giriş
Anatomi, temel ilgi alanı vücudun normal yapısal özelliklerini incelemek olan, en eski tıp dalıdır. İnsan vücudunun yapısal özelliklerinin hayvan vücudu ile olan farklılıklarının ele alındığı alt dalına karşılaştırmalı [komperatif] anatomi, yapı ve işlev ilişkisinin özellikle ele alındığı alt disiplinine ise işlevsel [fonksiyonel] anatomi adı verilir. Yapısal özelliklerin çıplak gözle görülebilir yada mikroskopla incelenebilir oluşuna bağlı olarak makroskobik [gros] anatomi ve mikroskobik anatomi terimleri doğar. Mikroskobik anatominin hücresel [sitoloji] ve dokusal [histoloji] temelde ele alınması mümkündür. İnsan vücudunun anne rahmi içerisinde [in utero] şekillenişi ise gelişimsel anatomi [embriyoloji] kapsamı içerisinde incelenmektedir.
İnsan bedeninin yapısal özellikleri incelenirken, ya vücudun belirli bir bölümü yüzeyelden [superficial] derine [profund] doğru ele alınır yada yaşamsal fonksiyonların sürdürülebilmesi için birlikte çalışması gerekli organ sistemleri birer birer incelenebilir. Bu yaklaşımlar sırası ile bölgesel [regional, topografik] anatomi ve sistematik anatomi tanımlamaları ile ifade edilir. Bilindiği üzere insanın yapısal ve işlevsel bir bütünlüğe sahip, canlılığı içeren en küçük birimi hücre [cella] olarak isimlendirilir. Hücrelerin yapısal ve işlevsel birliktelikleri ile oluşan hücre grupları doku [textus], dokuların işlevsel birliktelikleri ile oluşan ve genellikle kendilerine özgü bir zarlar sistemi ile sınırları belirginleştirilmiş yapılar ise organ [organum, membrum] olarak isimlendirilir. Organlar sistemleri [systema] oluştururlar. Sistemlerin bir araya gelmesi ile insan vücudu [corpora humani] oluşur.
Normal bir vücudun temel hedefi enerji bedeli ödenerek, dinamik yaşamsal dengeyi [homeostasis] devam ettirmek, vücudun bütünlüğünü korumak ve bu yolla türün devamını sağlamaktır. Tüm sistemler bu dinamik dengenin sürdürülebilmesi için kendilerine düşen görevi eksiksiz yapabilmek zorundadırlar. Dengenin korunmasıyla görevli herhangi bir sistemdeki işlevsel yada yapısal bozulma yada yetersizlik hali yani hastalık [morbus, G. pathos] önce ilgili sistemi ve sonrada diğer sistemleri etkileyecek şekilde ilerleyerek ölüme [exitus, mors] yol açabilir.